Қарағанды облысындағы ауылдарда егін егу науқаны қыза түсті. Биыл ауылшаруашылығы дақылдарының көктемгі егіс көлемі артқан. Көктемгі жауын-шашын жұмысты шегергенімен, шаруалар мен диқандар алға қойылған үдеден шығамыз деп отыр.
Егісті бақылауға алған Ауыл шаруашылығы министрі көктемгі дала жұмыстары кезінде облыстың шаруаларымен кездескен болатын.
Сол жиында Президент тапсырмасы аясында минералды тыңайтқыштарды енгізу деңгейін арттыру мақсатында облыс әкімдіктеріне биыл деңгейді қоса алғанда 1,5 млн тоннаға дейін жеткізу міндеті жүктелгені айтылды. Оның 27,2 мың тоннасы Қарағанды облысына тиесілі.
Айдарбек Сапаров жақсы өнім алу үшін жеткілікті көлемде тыңайтқыш енгізудің маңыздылығын, сондай-ақ бұл үшін Ауыл шаруашылығы министрлігі қажетті жағдай жасайтынын, атап айтқанда тыңайтқыштарды аванстық субсидиялау тетігі енгізілгенін, ал қазақстандық өндірушілер тыңайтқыштарды әкімдіктердің кепілдігімен жөнелтетінін, соның арқасында шаруаларға егін егу кезеңінде бірден төлем жасаудың қажеті жоқ екенін атап өтті. Тыңайтқыштарды субсидиялауға 2024 жылға жергілікті бюджеттерден 36,2 млрд. теңге бағытталған.
Министр атап өткендей, егіс жұмыстарына 376 мың тонна дизель отыны бөлінді, оның ішінде Қарағанды облысына – 17,4 мың тонна бағытталған. Аймақтық операторлардың жеткізу шығындарын ескере отырып, АШТӨ үшін орташа баға республика бойынша енді 250 теңге/литрді құрайды, бұл нарықтық бағадан 15% арзан.
Сондай-ақ, егіс науқанын қаржыландыруға алғаш рет 5 пайыздық жеңілдікпен 580 миллиард теңгеге дейін қарыз қаражат бөлінді. «Кең дала», «Кең дала-2» бағдарламалары бойынша Аграрлық несие корпорациясы арқылы және форвардтық сатып алу бағдарламасы бойынша «Азық-түлік келісім шарт корпорациясы» арқылы қаржы бөлінді.
– Биылғы жылы Қарағанды облысындағы ауылшаруашылығы дақылдарының көктемгі егіс көлемі 1 млн. 100,0 мың гектарды құрайды, бұл өткен жылмен салыстырғанда 37,6 мың гектарға артық. Майлы дақылдар алқабы 31,0 мың га, мал азығы – 77 мың га.
Ауылшаруашылығы құрылымдарындағы картоп 11,5 мың га, көкөніс – 1,2 мың га алқапқа егіледі.
Көктемгі егісте 108 мың тонна дәнді дақыл тұқымы 100%, картоп 36,0 мың тонна егілді, – дейді Қарағанды облысының ауыл шаруашылығы басқармасы басшысының орынбасары Сырым Бошпанов
Ал өңірдегі өсімдік шаруашылығы саласында суармалы егіншілікке баса назар аударылуда.
Облыстағы Нұра ауданына қарасты ең ірі «Шахтерское» ауыл шаруашылығы кәсіпорны жыл сайын суармалы жерлердің аумағын кеңейтіп келеді. Айналымға су алу және беру үшін барлық инфрақұрылымы бар қосымша 200 га енгізілді.
Сонымен қатар, пестицидтерді сақтауға арналған қойманың құрылысы аяқталды, машина-трактор шеберханалары мен автогараждар қайта жаңартылды.
– Биыл біз картоп өсірудің қарқынды технологиясын қолдандық. Суармалы жерлерді кеңейтуді жалғастырамыз, суармалы алқаптарды 100%-ға дейін жеткізгіміз келеді, – дейді «Шахтерское» ЖШС директорының орынбасары Виталий Прокоп.
Ауылшаруашылығы субъектілеріне бекітілген 64,7 мың гектар суармалы жердің (барлығы 89,7 мың гектар) 30,2 мың гектары немесе 46,7 пайызы пайдаланылуда. Биылғы жылы суармалы жер көлемі 4,5 гектарға ұлғайтылып, 34,8 мың гектарға жеткізіледі (Абай – 13,9 мың гектар, Бұқар жырау – 8,3 мың гектар, Қарқаралы – 0,4 мың гектар, Нұрын – 4,8 мың гектар) Осакаров – 3,8 мың га және Шет – 3,4 мың га) (2023 жылы – 3,9 мың га). Бұл жалпы ауданның 43,7% құрайды.
Егіс науқанына 10,0 мыңға жуық (9831) трактор, 254 егіс кешені, 4,0 мыңнан астам (4068) дана сепкіш және 2482 топырақ өңдейтін агрегат жұмылдырылған.
Жыл басынан бері 218 бірлік сатып алынды. ауылшаруашылық машиналары, оның ішінде. 77 бірлік тракторлар, құны 1,7 млрд.
Биылғы көктемгі дала жұмыстарын жүргізуге 17,4 мың тонна арзандатылған дизельдік отын бөлінді. Операторлар («Retail Trade Oil» ЖШС, «Мұнай Компани» ЖШС), жанар-жағармай кестеге сәйкес жөнелтіп, ауылшаруашылығы тауар өндірушілеріне 245 теңге/литрден сатуда.
Бүгінгі күні 8,5 мың тоннаға келісім-шарт жасалды. Оның 6,3 мың тоннасы немесе 74,1 пайызы ғана таңдалып алынды,
Көктемгі дала жұмыстарын қаржыландыру жұмыстары да жалғасуда. Бүгінгі күнге дейін «Аграрлық несие корпорациясы» АҚ биылғы көктемгі дала және егін жинау жұмыстарына 163 ауылшаруашылығы кәсіпорнын жалпы сомасы 7,5 млрд теңгеге қаржыландырды.
«ҚазАгроҚаржы» АҚ арқылы жалпы сомасы 2,6 млрд теңгеге 75 қарыз алушы қаржыландырылып, лизингке 201 ауыл шаруашылығы техникасы берілді.
Сондай-ақ мемлекеттік қолдау субсидия түрінде 3 млрд 841,5 млн.теңге, оның ішінде «Тұқым шаруашылығын дамытуды субсидиялау» бағдарламасы бойынша – 571,5 млн.теңге; «Пестицидтердің құнын субсидиялау» бағдарламасы бойынша – 2 190,9 млн. теңге; «Минералды тыңайтқыштарды (органикалық қоспағанда) субсидиялау» бағдарламасы бойынша – 937,9 млн.теңге (2023 ж. – 1673,6 млн. теңге); «Ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерге су жеткізу қызметтерінің құнын субсидиялау» бағдарламасы бойынша – 141,2 млн.теңге бөлінген.
Әдебиет БЕЛГІБАЙҰЛЫ