Екінші дүниежүзілік соғыста қаза тапқан Қарағанды облысының тумасы, жауынгер Қалхай Сармантаевтың туған-туыстарына 79 жылдан кейін «Ерлігі үшін» медалі, жеке заттары мен бірге бейітінің бір уыс топырағы тапсырылды.
Қалхай Сармантаев 1943 жылы майданға аттанған. 2-ші Балтық майданының 288-ші Днов атқыштар дивизиясының 1014-ші атқыштар полкінде атқыш қызметін атқарған. Жеңіске үш ай қалғанда қайтыс болған.
Біздің жерлесіміздің сүйегі 2023 жылы Латвияда Сeļš іздеу отрядының далалық сапары кезінде жаппай қабірден табылды. Жауынгерді «Ерлігі үшін» медалінің нөмірі бойынша таныған.
Сондай-ақ, қарағандылық жауынгермен оның жеке заттары – қасық пен қайрақ болған.
– Тек Қарағанды облысынан 45 мың адам сол сұм соғысқа аттанды. Біздің аталарымыз бен арғы аталарымыз батылдықтың үлгісін көрсетіп, өз есімдерін адамзат тарихына алтын әріптермен жазды. Atamnyn Аmanaty қоғамдық бірлестігінің өкілдері біздің кейіпкерлеріміздің есімдерін ұмытпау үшін қыруар жұмыс атқаруда. Бүгін олар Қалхай Сармантаевтың туыстарына сарбаздың медалі мен оның жеке заттарын тапсырды, – деді Қарағанды облысы әкімінің орынбасары Ерлан Құсайын Достық үйінде солдаттың туыстарымен кездесуде.
– Біздің ұйымның негізгі миссиясы – Екінші дүниежүзілік соғыс кезінде Қазақстан аумағынан шақырылған хабар-ошарсыз кеткен жауынгерлерді іздеу. Біз елімізде жүйелі мұрағаттық-іздестіру және далалық зерттеулермен айналысатын жалғыз ұйымбыз.
Біздің тегін сайтымыз бар: form.ata-amanaty.kz, жедел желі телефоны: +7-771-287-21-11. Әлеуметтік желілердегі парақтар: Instagram: ata.amanaty, Telegram: t.me/ata_amanaty_2023 әркім іздеуге өтініш қалдыра алады. Бүгінгі таңда біз 7,5 мыңнан астам өтінім алдық, оның 2000-ы орындалды. Ай сайын біз 50-ге жуық жауынгер табамыз. Соңғы екі жылда біздің 19 жауынгердің сүйегі Отанымызға жеткізілді. Өкінішке орай, Қалхай Сармантаевтың сүйегін әкелу мүмкін болмады: сәйкестендіру медаль бойынша болды, – деді Atamnyn Аmanaty ҚБ төрағасы Мұрат Молдағалиев.
Atamnyn Amanaty өкілдері Қалхай Сармантаевтың ұрпақтарын – туған немерелері Бірлік пен Серік Қалқаевты іздеп тапты. Олар аталарының Қарағанды облысындағы Ленин совхозында басшылық қызмет атқарғанын айтты. Ол жоғары білімді болған, өлең жазған. 1943 жылы майданға кеткенде оның соңында әйелі мен үш баласы қалған. 1945 жылы қаралы хабар келген. Қарағандылықтың Латвия үшін шайқаста қаза тапқаны туралы хабарланды. Бірақ қай жерде жерленгені көрсетілмеген.
– Біздің атамыз Қалхай Сармантаев 1943–1944 жылдары үш рет жараланып, 1945 жылы 28 қаңтарда қайтыс болды. Өткен жылы біз оның қай жерде жерленгенін білдік. Atamnyn Amanatyна өте ризамыз. Біз топырақты атамыздың қабірінен Ақтоғайдағы зиратқа апарамыз. Атамыз туралы аз білеміз, бірақ үлкендердің айтуынша, ол 13 жыл совхозда жұмыс істеген, 43 жасында өз еркімен соғысқа аттанған. Артында екі қызы мен ұлы қалған, – деп бөлісті сарбаздың немересі Серік Қалқаев.
Мұрат Молдағалиевтің айтуынша, бүгінгі таңда Мәскеуде сараптамадан өтіп жатқан тағы үш қазақстандық сарбаздың сүйегі бар.
Манас АҚСАРЫ